ความหมายของระบบ
ระบบ (System) หมายถึง
การรวมกลุ่มของสิ่งต่าง ๆ หรือกระบวนการต่าง ๆ ที่มีความสัมพันธ์กัน
เพื่อให้บรรลุถึงจุดมุ่งหมายที่ได้กำหนดไว้
หากสิ่งใดหรือกระบวนการใดมีการเปลี่ยนแปลง จะกระทบกระเทือนสิ่งอื่น ๆ
หรือกระบวนการอื่น ๆ ไปด้วย
องค์ประกอบการจัดระบบการเรียนการสอน
1. องค์ประกอบ
2.
องค์ประกอบจะต้องมีความสัมพันธ์กัน
3.
ระบบต้องมีวัตถุประสงค์
องค์ประกอบของระบบและวิธีระบบ ระบบโดยทั่วไป จะมีองค์ประกอบดังนี้
2.2.1
สิ่งนำเข้า (Input)
ได้แก่
การกำหนดปัญหา จุดมุ่งหมายทรัพยากรที่ใช้
2.2.2
กระบวนการ (Process)
ได้แก่การลงมือแก้ปัญหา
การวิเคราะห์ข้อมูล การนำวัตถุดิบมาใช้
มาจัดกระทำอย่างเหมาะสมเพื่อให้บรรลุจุดมุ่งหมาย
2.2.3
ผลผลิต (Output)
คือผลที่ได้จากการแก้ปัญหาหรือสรุปการวิเคราะห์เพื่อประเมินต่อไป
2.2.4
ผลย้อนกลับ (Feedback)
คือการตรวจสอบผลผลิตเพื่อปรับปรุงให้มีประสิทธิภาพต่อไปซึ่งองค์ประกอบดัง
กล่าวจะมีความสัมพันธ์กันในการกำหนดขั้นตอนการดำเนินงานและการแก้ปัญหาเพื่อ
ทำให้ผลที่ได้มีประสิทธิภาพการดำเนินงานลักษณะนี้เรียกว่า วิธีระบบ (System
Approach) ดังแผนภาพข้างล่างนี้รูปแบบการสอนโดยใช้รูปแบบจำลอง
ASSUREการใช้รูปแบบการสอน
แบบ ASSURE
เป็นวิธีระบบรูปแบบหนึ่งที่นำมาจากแนวคิดของไชน์พิชและคณะ
(1993) โดยมีระบบการดำเนินงานตามลำดับขั้นดังนี้A = ANALYZE LEARNER'S
CHARACTERISTICS การวิเคราะห์ผู้เรียน
ที่สำคัญได้แก่ การวิเคราะห์พฤติกรรมเบื้องต้นและความต้องการของผู้เรียน
ทั้งในด้าน
1.
ข้อมูลทั่วไป เช่น อายุ เพศ ระดับการศึกษา เจตคติ ระบบสังคม วัฒนธรรม
2.
ข้อมูลเฉพาะ ซึ่งเป็นข้อมูลที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการเรียนการสอน เช่น
ประสบการณ์เดิม ทักษะ เจตคติ ความรู้พื้นฐาน และความสามารถในบทเรียนนั้นเพียงใด
การวิเคราะห์จะช่วยให้ผู้สอน
สามารถตัดสินใจเลือกสื่อและจุดมุ่งหมายการเรียนการสอนได้อย่างเหมาะสมS = STATE
LEARNING OBJECTIVES AND CONTENTการกำหนดจุดมุ่งหมาย
จุดมุ่งหมายการเรียนที่ดี ควรเป็นข้อความที่แสดงลักษณะ สำคัญ 3 ประการคือ
1.
วิธีการปฏิบัติ PERFORMANCE
(ทำอะไร)
การเขียนจุดมุ่งหมายควรใช้คำกริยาหรือข้อความที่สังเกตพฤติกรรมได้ เช่น
ให้คำจำกัดความ อธิบาย บอก หรือจำแนก เป็นต้น
2.
เงื่อนไข CONDITIONS
(ทำอย่างไร)
การเขียนจุดมุ่งหมายการเรียน ควรกำหนดเงื่อนไขที่จำเป็นภายใต้การปฏิบัติภารกิจต่าง
ๆ การกำหนดเงื่อนไข เช่น บวกเลขในใจโดยไม่ใช้กระดาษวาด หรือ ผสมแป้งโดยใช้ช้อน
เป็นต้น
3.
เกณฑ์ CRITERIA
(ทำได้ดีเพียงไร)
มาตรฐานการปฏิบัติซึ่งควรตั้งอยู่บนพื้นฐานของความเป็นจริง
เช่นระดับของความสามารถในการปฏิบัติ ระดับของความรู้ที่จำเป็น
เพื่อการศึกษาต่อในหน่วยการเรียนที่สูงขึ้นไปS = SELECT, MODIFY OR DESIGN MOTHODS
AND MATERIALS การกำหนดสื่อการเรียนการสอน
อาจดำเนินการอย่างใดอย่างหนึ่งใน 3 ประการดังนี้ คือ
1) การเลือกใช้สื่อการเรียนการสอน
2) ดัดแปลงจากสื่อวัสดุที่มีอยู่แล้ว
3) การออกแบบสื่อใหม่U = UTILIZE
METHODS AND MATERIALS
กิจกรรมการใช้สื่อการเรียนการสอน พิจารณาได้ 3 ลักษณะคือ
1) การใช้สื่อประกอบการสอนของผู้สอน เช่น
ประกอบคำบรรยาย และอธิบาย
2)
การใช้สื่อเป็นกิจกรรมการเรียนการสอนของผู้เรียน เช่น ชุดการสอน บทเรียนด้วยตนเอง
3) การใช้สื่อร่วมกันระหว่างผู้เรียนและผู้สอน
เช่น เกม สถานการณ์จำลอง และการสาธิต การมีส่วนร่วมของผู้เรียน
การใช้สื่อการเรียนการสอนควรเปิดโอกาสให้ผู้เรียนมี
ส่วนร่วมหรือได้ลงมือกระทำร่วมในกิจกรรมการเรียนการสอนได้มากที่สุดR = REQUIRE
LEARNER'S RESPONSE การกำหนดพฤติกรรมตอบสนองของผู้เรียน
การเรียนรู้จะเกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพที่สุดนั้น
ผู้เรียนจะต้องมีปฏิกิริยาตอบสนองและมีการเสริมแรง
สำหรับการพฤติกรรมการตอบสนองที่ถูกต้องอยู่เสมอ เช่น
การให้สังเกตไปจนถึงการให้ทำโครงการหรือออกแบบสิ่งของต่าง ๆ
การที่ผู้สอนให้ข้อมูลย้อนกลับทันทีต่อการตอบสนองของผู้เรียน
จะทำให้แรงจูงใจในการเรียนและการเสริมแรงมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นE =
EVALUATION การประเมินผล
ควรพิจารณาทั้ง 3 ด้านคือ
1) การประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
2) การประเมินสื่อและวิธีใช้
3) การประเมินกระบวนการเรียนการสอน